28.09.2008
1. Literatura przedmiotu:
- R. Milewski : Podstawy ekonomii - Z. Dach : Wstęp do mikroekonomii - M. Rekowski : Wprowadzenie do mikroekonomii - J. Meisner : Podstawy ekonomii. Mikroekonomia - M. Nasiłowski : System rynkowy. Podstawy mikro i makroekonomii - D. Begg, S. Fischer, R. Dornausch : Ekonomia - Kamarschen, Mc Kenzie, Nardinelli – Ekonomia
2. Konsultacje:
- środa, godz. 13:00 – 14:30
3. Egzamin pisemny:
a) I część – test wyboru [7 pytań] b) II część – test prawda / fałsz [10 pytań] c) III część – pytanie otwarte z podstaw ekonomii.
EKONOMIA – nauka społeczna analizująca i opisująca produkcję, dystrybucję oraz konsumpcję dóbr . Twórcą ekonomii był grecki filozof Ksenofont, dokonał tego w okresie VI w. p.n.e. Napisał „Oikonomię”, gdzie oikos to dom, a nomos – prawo. Ksenofont rozumiał oikonomikos jako kierowanie gospodarstwem domowym.
IV w.p.n.e. Arystoteles dołączył pieniądze do ekonomii : – zarabianie – gospodarowanie – pozyskiwanie
XII-XIIIw. św. Tomasz z Akwinu, twierdził on, że wartość prywatna jest głównym środkiem pozyskiwania pieniędzy.
XIIw. We Włoszech rozwinęła się lichwa (pożyczka)
Pożyczkodawca - jest to osoba, która zobowiązała się do udzielenia pożyczki na mocy umowy pożyczki.
Pożyczkobiorca - osoba, która zobowiązała się do pobrania pożyczki od pożyczkodawcy, na mocy umowy pożyczki.
XVI – XVIIw. - powstały podstawy nowoczesnej ekonomii: – merkantylizm – fizjokratyzm
Merkantylizm - „nic za darmo”, praca za pieniądze, finansowe podejście do ekonomii.
Fizjokratyzm – najważniejsza dla egzystencji dziedzina to rolnictwo. Zaspokojenie potrzeb egzystencjonalnych. Ziemia jest najważniejszym elementem.
Surowce mineralne – nagromadzenie się dużej ilości kopaliny z możliwością eksploeatacji.
Zysk – dodatnia różnica między nakładami a efektami.
Próg rentowności – próg opłacalności np. eksploatacji.
Szkoła Klasyczna Ekonomii – twórca Adam Smith, z wykształcenia matematyk, fizyk, najsławniejszy ekonomista, studiował w Szkocji w Edynburgu. Autor „Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” z 1776r. W swoim dziele zawarł m.in. to, jak gospodarować by żyło się dostatniej. O bogactwie stanowi podział pracy i specjalizacja. Podział specjalizacji, to podział na zawody. Podział pracy, to podział na różne role zawodowe. Podziały takie skutkują szubszą i efektywniejszą pracą.
Najważniejsze hasło „Bogactwa narodów” to liberalizm gospodarczy – wolny rynek, prywatny interes
Niewidzialna ręka rynku – ogół transakcji (kupno/sprzedarz). O transakcjach decyduje rynek. Proces wzajemnych dostosowań między kontrachentami.
Homo oekonomicus – człowiek myślący ekonomicznie i samodzielnie dla swoich partykularnych potrzeb, bazujący na własności prywatnej.
Kontynuatorem dzieła Smitha był David Ricardo. W 1817r. napisał książkę „Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania”
Czynniki wytwórcze (produkcyjne): 1) ziemia – wszystkie zasoby naturalne 2) praca – siła ludzkich mięsni i ludzkiego umysłu, nastawiona na konkretne działanie 3) kapitał : a) materialny – wszystko co zostało stworzone przez człowieka (droga, krzesło, dom itp.) b) ludzki – intelekt, wiedza, doświadczenie, wszystko co zdobywamy na drodze edukacji
Na przełomie XIX – XX w. Wprowadzono czwarty czynnik – zarządzanie. Jego twórcą był Marschall.
Techniki wytwórcze: – wiedza – inteligencja – informacja
Technologie wytwórcze: – czas – szybkość – dbałość – maszyny zastępują człowieka
|
12.10.2008
1. Wprowadzenie do ekonomii: – konsumpcja funkcjonalna – konsumpcja niefunkcjonalna (zbędna) np. Kubki, duszołapy, samochody w dużych ilościach [otaczamy się dobrami zbędnymi]
Neoklasycy – Marchall, Samuelson
John M. Keyns , 1936r. Napisał i wydał „Ogólną teorie zatrudnienia procentu i pieniądza”. Świadomy interwencjonizmu państwowego.
Szkoła podażowa - większe znaczenie zarządzania podażą oraz znaczenia bodźców do pracy . Trzeba wspierać stronę producenta.
Ekonomia – nauka o gospodarowaniu. Procesy produkcji, wymiany, podziału, konsumpcji. Nauka co, jak, kiedy, dla kogo wyprodukować. Nauka o pieniądzu, stopie procentowej, bankach, rynkach finansowych, rynkach kapitałowych. Nauka o dokonywaniu wyborów. To nauka o tym, jak jednostki i społeczeństwa decydują o wykorzystaniu rzadkich zasobów mających różne alternatywne zastosowania w celu wytwarzania towaru, rozdzielania ich na konsumpcję obecną i przyszłą pomiędzy osoby i grupy społeczne.
Dobra wolne – bez ekwiwalentu (opłaty) mogą być dostarczone konsumentowi Dobra rzadkie – zapotrzebowanie jest większe niż możliwość dostarczenia.
Dobra konsumpcyjne : – trwałe (np. Mieszkanie, samochód, odzież) – nietrwałe (np. Żywność, kosmetyki)
Dobra produkcyjne : – trwałe (budynki, narzędzia) – nietrwałe (surowce, energia)
Wybór musi być przemyślany i racjonalny (koszt pieniężny i koszt alternatywny)
Racjonalność rzeczywista - odnosi się do wyniku decyzji gospodarczej. Decyzja jest racjonalna, gdy prowadzi do najlepszego możliwego wyniku. Jest to kryterium bezwzględne.
Racjonalność proceduralna - odnosi się do sposobu podejmowania decyzji gospodarczej. W myśl takiego kryterium, za racjonalną uznaje się taką decyzję, która w danych warunkach gospodarczych przybliża podmiot do najlepszego możliwego wyniku bardziej, niż inne decyzje. Jest więc względnym kryterium oceny decyzji gospodarczych.
Potrzeba – to stan osoby doznającej poczucie niespełnienia. Zaspokojenie potrzeb = zaspokojenie braków (np. Żywność) Hierarchia potrzeb:
Rodzaje potrzeb: – czas teraźniejszy i przyszły – częstotliwość występowania (jednorazowe, powtarzające się) – indywidualne i grupowe – fizjologiczne i luksusowe – konsumpcyjne i inwestycyjne – realne i nierealne – biologiczne, społeczne i psychiczne – prokreacji i rozwoju – funkcjonalne (wprowadzanie innowacji)
Cechy potrzeb: 1) są nieograniczone co do swojej ilości 2) są ograniczoneco do swojej pojemności 3) są konkurencyjne (konkurują w stosunku do siebie) 4) są substytucyjne (zastępują się) 5) są komplementarne (uzupełniają się wzajemnie) 6) zmiana intensywności odczuwania 7) są uwarunkowane historycznie, geograficznie i przyrodniczo
MIKROEKONOMIA – bada zjawiska gospodarcze zachodzące w poszczególnych obszarach gospodarczych , czyli producenta, konsumenta, rządu i rynku. Mała skala. Analizuje niewięcej niż 1 gospodarstwo / przedsiębiorstwo.
MAKROEKONOMIA – bada zjawiska gospodardze zachodzące na całym obszarze, w wielu obiektach, między agregatami.
EKONOMIA POZYTYWNA – bada, prezentuje, przedstawia w taki sposób, aby można było samemu wyciągnąć wnioski
EKONOMIA NORMATYWNA – daje wskazówki odnośnie problemu – kieruje.
|
26.10.2008
W ekonomi mamy do czynienia z kategoriami ekonomicznymi(pojęcia abstrakcyjne ukazujące rzeczywistość gospodarczą tj. rynek, podaż, popyt, inflacja bezrobocie. Prawa ekonomiczne to połączenie ze sobą kategorii ekonomicznych, zwarte logiczne sys. Mające trwały i konieczny do połączenia charakter. Prawo ekonomiczne to : zazwyczaj, na ogół w większości przypadków. Charakter praw ekonomicznych: Żywiołowość, obiektywność, (są odbiciem rzeczywistego charakteru ekonomicznego)statystyczność albo inaczej stopystyczność(prawa formułowane są przy wykorzystaniu wielkich liczb), historyczność(prawa ekonomiczne mają swoje miejsce w historii) Teorie ekonomiczne(to zbiór praw o charakterze przyczynowo skutkowym, teorie ek. opisują…… Modele ekonomiczne uproszczony obraz ekonomicznej rzeczywistości(do modelu wykorzystujemy najistotniejsze el. Mniej istotne odrzucamy). Ekonomia dzieli się na wiele ekonomik: Logistyka, konsumeryzm,
Mikro podmioty to konsumenci, producenci, (etatyzm ilość przedsiębiorstw)
RYNEK proces zachodzące miedzy kontrahentami; po jednej stronie mamy stronę podaży, po drugiej stronie mamy konsumentów. Rynek powstał w momencie powstania pierwszego społecznego podziału pracy(zaspokajanie potrzeb swoich oraz nadwyżka, która została nazwana mianem towaru) Ekwiwalent równoważnik wartości towaru Aa(forma względna ekwiwalentu)=bB Rzemieślnicy tworzyli inne dobra powstało dużo towarów z nich niektóre stały się ekwiwalentowi Aa=Xx, yY, zZ w czasach odkryć geograficznych Aa=nE(czasie podróży spotykaliśmy towary niespotykane na starym kontynencie wiec każdy towar pochodzący z nowego świata był ekwiwalentem) PIENIĄDZ powszechnie akceptowany ekwiwalent produkt(towar) o specyficznych walorach i cechach. Pełni funkcję środka wymiany i powstał w procesie ewolucji, kiedy rodziły się specjalizacje. Cechy pieniądza: Trwałość(najlepiej pieniądz w kształcie kruszcu, srebro złoto, metale szlachetne)dziś głównie pieniądz papierowy(mniej trwały), pieniądze kredytowe Powszechność(akceptowany ekwiwalent, produkt społecznej umowy) Podzielność Trudna dostępność(nie tworzymy pieniędzy, trzeba je nabyć np. przez pracę) Przenośność(karty kredytowe, pieniądz papierowy, złoto) Historia pieniądza wyłonił się jakieś 4-6 tys. lat temu ekwiwalentem wymiany stały się kruszce: srebro złoto, miedź, brąz. W czasach starożytnych i średniowieczu zaczęto przetapiać te kruszce. Od czasu wojen napoleońskich istnieje pieniądz w postaci banknotu. Pełnowartościowe pieniądze to złoto, srebro… Niepełnowartościowe Pod wartościowe Nad wartościowe SYSTEM PIENIĘŻNY System waluty kruszcowejopierał się na kruszcach(srebro złoto)metale te z natury są pieniądzem, System waluty złotej system oparty na złotym materiale pieniężnych. Może być pełny lub ograniczony: System pełny polegał na tym, że banknoty posiadały 100% pokrycie w złocie znajdującym się w depozytach bankowych. Przy systemie ograniczonym stopa pokrycia w złocie jest niższa niż 100%. System ten dotrwał do lat 30 XX wieku SYSTEM WALUTY PAPIEROWEJ oparty na emisji pieniądza papierowego jest on niewymienialny na złoto. Pieniądz ten nie jest pieniądzem pełnowartościowym. SYS. PIENIĄDZA BEZGOTUWKOWEGO rozwinął się niedawno na świecie, przechowywany jest na kontach elektronicznych znajdujących się w pamięci bankowych komputerów centralnych. ISTOTA PIENIĄDZA I JEGO FUNKCJE: FUNKCJA MIERNIKA PIENIĄDZA(poprzez cenę mierzymy wartość pieniądza)funkcja ta pozwala dokonywać racjonalnych wyborów. Podstawową funkcji jest wyrażenie wartości innych towarów. Realizuje się za pomocą skali cen, polegającej na określeniu wartości pieniądza. FUNKCJA ŚRODKA CYRKULACJI pieniądz pośredniczy w akcie zakupu i wymiany towarów. FUNKCJA ŚRODKA TEZAURYZACJI(gromadzenia skarbu) tworzenie skarbu, np.: oszczędzanie w jakimkolwiek banku,ale należy uwzględnić inflację w skali roku FUNKCJA ŚRODKA PŁATNICZEGO cechą charakterystyczną jest oderwanie od ruchu towarów; w tej funkcji pieniądz występuje także przy pokrywaniu zobowiązań. - Środek gromadzenia wartości:, czyli akumulacji, przechowywania, nagromadzania wartości w pieniądzu jest wygodniejsza od gromadzenia kosztowności lub innych towarów. Nabywca towarów nie zawsze płaci za towar gotówką, mógł je, bowiem wziąć na kredyt, czyli zapłacić za nie w ustalonym późniejszym terminie. Niezbędna ilośc pieniadza w obiegu, a czynnikami wpływającymi na nią można przedstawic wzorem:
Q niezbedna do obiegu ilość pieniądza C suma cen towarów P przypadające płatności Kr kredyty Ko kompensujące się należności S szybkość obiegu znaków pieniądza FUNKCJA PIENIĄDZA ŚWIATOWEGO pieniądze niektórych krajów są przyjmowane na całym świecie, dlatego mogą pełnić funkcje pieniądza światowego. Pieniądz pośredniczy w wymianie towarów miedzy podmiotami należącymi do różnych państw oraz do zwalniania od zobowiązań w stosunkach międzynarodowych. W tym celu pieniądz zrzuca swoje narodowe pochodzenie i występuje w postaci dewiz. OPRACOWAĆ: Historie EURO, Znać kraje unii europejskiej i wymieniać kraje Eurolandu RYNEK system współzależnych transakcji kupna i sprzedaży dobra. RODZAJE RYNKÓW: Przedmiot transakcji Przestrzenne i geograficzne Specyfikacji przedmiotu transakcji Stopa konkurencji między stronami Zależność między popytem a podażą Stopami zorganizowania Wpływu państwa na funkcjonowanie rynku Wejście na rynek Zgodność z prawem FORMY RYNKÓW: CECHY RYNKU DOSKONOAŁEGO: Transparentność(idealna przejrzystość rynku).cena na takim rynku jest kształtowana przez mechanizm rynkowy –niewidzialna ręka rynku
RYNEK W PEŁNI NIEDOSKONAŁY: MONOPOL(JEDYNY PRODUCENT MONOPSON JEDYNY KONSUMENT Duopol – dwóch producentów Dunokson – dwóch nabywców Oligopon – kilku mało producentów Oligopson – kilku mało nabywców Nie ma transparentności(przejrzystości rynku) producent ustala ceny, wartość i ilość produktu.
|